Ga naar de website van Disneyland Parijs en het is het eerste wat je ziet: het roze sprookjeskasteel van Doornroosje. De hoge, sierlijke torenspitsen met koningsblauwe daken zijn onlosmakelijk verbonden met het park dat even buiten de Franse hoofdstad ligt.
Dat is al zo sinds de opening, begin jaren negentig. In een Nederlandse reclamefilmpje uit 1991 voor wat toen nog Eurodisney heette, neemt het kasteel een prominente rol in.
De spot eindigt met een piccolo die zijn gasten net naar hun hotelkamer heeft gebracht. Hij opent de balkondeuren en het gezin kijkt precies uit op het roze chateau, tot vreugde van de blonde zoon die naar de deuropening sprint. “Dus ontdek snel het sprookjesland dat echt bestaat”, prent de vrouwelijke voice-over kijkers in.
Bij sprookjes denk je al gauw aan de kleur roze. Zo ook Walt Disney als hij net na de Tweede Wereldoorlog zijn sluimerende idee voor een amusementspark uitwerkt. De filmproducent en bedenker van Mickey Mouse maakte in 1932 al de eerste schetsen voor een familiepark gebaseerd op zijn karakters en animaties.
Ruim twee decennia later, op 17 juli 1955, openen vlak bij Los Angeles de poorten van Disneyland, de eerste van zes themaparken van het roemruchte entertainmentbedrijf. Middelpunt van het park is het kasteel van Doornroosje, dat is beschilderd met roze verf.
Ha! Parijs is dus niet uniek!
Klopt. Maar de roze tint van het allereerste Disney-paleis is heel zacht en valt nauwelijks op naast de grove, grijze stenen van de omringende kasteelmuren. En de Assepoester-kastelen in Florida en Tokio die in 1971 en 1983 bij het Disney-imperium komen, zijn aan de buitenkant wit.
Vergelijk dat met het Parijse droombouwwerk dat zuurstokroze is, met diepblauwe daken en gouden ornamenten. Waarom kozen de ontwerpers voor zulke uitgesproken kleuren?
Simpel: om op te vallen.
Kastelen zijn doodnormaal in Europa
"Alle andere Disneyparken staan in de VS of Azië waar ze niet de middeleeuwen hebben gehad die wij in Europa kennen", zegt Laurent Cayuela. Hij werkt bij het Parijse pretpark als imagineer, een creatieve geest die de Disney-folklore vertaalt naar gebouwen en attracties. "Hier in Europa hebben we in elk land kastelen en paleizen. Jullie hebben zelfs nog een koninklijke familie. Amerikanen hebben die geschiedenis niet."
Kastelen zijn in Europa zo normaal dat ze tegenwoordig op Airbnb staan aangeboden als slaapplek. Alleen het hebben van een kasteel is voor Disneyland Parijs dus niet bijzonder genoeg.
Bovendien haalde Walt Disney zijn inspiratie vaak uit Europa. Het paleis van Doornroosje in de gelijknamige tekenfilm is gebaseerd op het Beierse Slot Neuschwanstein, een van de populairste toeristische attracties van Duitsland.
Het domweg nabouwen van Doornroosjes kasteel uit de film is daarom geen optie, want dat kennen veel Europeanen uit hun eigen achtertuin. De blikvanger van het nieuwe park moet een uniek ontwerp zijn dat de fantasie van Europese bezoekers prikkelt.
Abdij op een rotsachtig eiland
De imagineers van Disney besluiten het ontwerp niet te baseren op een bestaand kasteel, maar laten zich inspireren door een middeleeuwse abdij op een klein, rotsachtig eiland voor de Normandische kust: Mont Saint-Michel.
De door Unesco erkende plek is van oorsprong een getijdeneiland: bij laagwater is de abdij over land bereikbaar, bij hoogwater alleen per boot. "Dat aspect geeft Mont Saint-Michel een magisch tintje", zegt Cayuela. "Dat is precies wat we zochten."
Wie van een afstand kijkt, snapt wat de ontwerpers zagen. De rots rijst uit het niets op uit de omliggende vlakte van de baai en de torenspits van de abdij priemt de lucht in. Twee kenmerken die terugkomen in het Parijse Disney-kasteel.
Roze kasteel tegen grijze luchten
En de felle kleur dan? Een zuurstokroze paleis valt natuurlijk op tussen de duizenden kastelen in Europa. Het is uniek. Maar de kleurkeuze heeft ook alles te maken met de wolken.
"We kwamen tot de treurige constatering dat het weer druilerig kan zijn in Marne-la-Vallée", vertelt Cayuela over de ville nouvelle ten oosten van Parijs die door de komst van Disneyland uitgroeide tot een stad zo groot als Utrecht.
Het witte Assepoester-kasteel van Disney World staat in Florida dat een tropisch klimaat heeft. Het contrast met de strakblauwe hemel is van nature aanwezig. Maar nabij Parijs is de lucht vaak grijs. "Daarom kozen we voor roze", aldus Cayuela. "Het maakt niet uit welk seizoen of wat voor weer het is, het kasteel steekt altijd mooi af tegen zowel een blauwe als grijze lucht."
De magie blijft bewaard
Zo zijn er meer slimmigheidjes die Disney heeft toegepast om het themapark fotogenieker te maken. Het kasteel staat op het noorden, zodat het pronkstuk van het park altijd goed belicht is - een truc die Walt Disney al in het eerste Disneypark toepaste.
"Hoe laat je ook naar Disneyland komt, je kunt altijd een mooie foto van het kasteel maken", zegt Cayuela. "En we hebben een groot plein voor het paleis zodat je genoeg ruimte hebt."
Maar niet alles uit de Amerikaanse parken is een-op-een gekopieerd in Parijs. In Florida en Anaheim is het kasteel gezichtsbepalend. Zodra bezoekers richting het park lopen, kijken ze uit op het sprookjespaleis.
De indeling van het Europese Disneyland is wezenlijk anders, legt Cayuela uit. Pal voor de ingang staat een groot hotel met 496 kamers en 18 suites dat bezoekers het zicht op het roze kasteel ontneemt. "De magie blijft bewaard als je in het park bent", aldus de Fransman, die al sinds 1992 voor het pretpark werkt. "Dat past meer bij de Europese cultuur en hoe onze historische steden zijn opgebouwd."
Optische illusie
Eenmaal binnen komen bezoekers uit op een plein met een treinstation en winkels. Pas als ze dat zijn overgestoken zien ze vanaf Main Street U.S.A. in de verte het torenhoge kasteel van Doornroosje.
Hoe hoog het topje van de toren is? Dat wil Cayuela niet kwijt. "We hebben een optische truc toegepast", vertelt hij. Het kasteel heeft verschillende tinten roze; donkerder aan de onderkant en lichter bovenaan. Bij de Eiffeltoren is hetzelfde foefje gebruikt. Zo lijkt het gebouw hoger dan het in werkelijkheid is.
"Ik ga niet zeggen hoe hoog het kasteel van Doornroosje is", plaagt Cayuela, "maar het is zeker niet zo hoog als je denkt."
LEES OOK: Waarom er zo weinig Nederlanders werken in Disneyland Parijs – zwak in Frans en een mager salaris
